Voorziening of een niet in de balans opgenomen verplichting?
Het onderscheid tussen een voorziening en een ‘niet in de balans opgenomen verplichting’ is niet voor iedereen duidelijk en gaat in de praktijk daardoor regelmatig mis. In dit blog gaan we duidelijk maken wanneer in de jaarrekening een voorziening verantwoord dient te worden en wanneer het toelichten van een ‘niet in de balans opgenomen verplichting’ toereikend is. Staat het onderscheid tussen beide bij u niet helemaal meer helder op uw netvlies? Schakel dan hulp in van The Audit Generation!
Ga snel naar:
- Wat is een voorziening en een niet in de balans opgenomen verplichting?
- Wanneer gebruik je een voorziening en wanneer een niet in de balans opgenomen verplichting?
- Nadere toelichting van een aantal begrippen
- Belangrijk als u een voorziening of een niet in de balans opgenomen verplichting wilt verwerken
Wat is een voorziening en een niet in de balans opgenomen verplichting?
Een voorziening: een onderdeel van het vreemd vermogen waarvan de omvang of het moment van afwikkeling onzeker is.
Een niet in de balans opgenomen verplichting (NIBOV): een voorwaardelijke verplichting, een niet verwerkte verplichting of een meerjarige financiële verplichting.
Wanneer gebruik je een voorziening en wanneer een niet in de balans opgenomen verplichting?
Om de vraag te beantwoorden of een voorziening gevormd dient te worden of dat toelichting van een NIBOV toereikend is, dienen eerst een ander aantal vragen beantwoord te worden. Deze vragen hebben we op een rijtje gezet. Vervolgens zullen we ter verduidelijking nog ingaan op een aantal begrippen die in onderstaande vragen cursief en dikgedrukt zijn.
Vraag 1:
Betreft het een bestaande verplichting ten gevolge van een gebeurtenis uit het verleden?
Ja: ga door naar vraag 2.
Nee: ga door naar vraag 4.
Vraag 2:
Is uitstroom van middelen waarschijnlijk?
Ja: ga door naar vraag 3.
Nee: ga door naar vraag 5.
Vraag 3:
Is het mogelijk een betrouwbare schatting te maken van de omvang van de verplichting?
Ja: In de jaarrekening dient een voorziening verantwoord te worden.
Nee: In de jaarrekening dient een NIBOV toegelicht te worden.
Vraag 4:
Is sprake van een voorwaardelijke, niet verwerkte of meerjarige financiële verplichting?
Ja: ga door naar vraag 5.
Nee: geen nadere acties nodig. Geen sprake van een voorziening en geen sprake van een NIBOV.
Vraag 5:
Is uitstroom van middelen zeer onwaarschijnlijk?
Ja: geen nadere acties nodig. Geen sprake van een voorziening en geen sprake van een NIBOV.
Nee: in de jaarrekening dient een NIBOV toegelicht te worden.
Nadere toelichting van een aantal begrippen
Verplichting: Onder een verplichting valt zowel een in rechte afdwingbare als een feitelijke verplichting.
- Een in rechte afdwingbare verplichting is een verplichting die voortvloeit uit een overeenkomst dan wel bij of krachtens een wet.
- Een feitelijke verplichting is een verplichting die voortvloeit uit handelingen van de rechtspersoon, waarbij:
- de rechtspersoon aan andere betrokkenen door een in het verleden gevolgde gedragslijn, gepubliceerde beleidsregels of een voldoende specifieke, actuele uitspraak heeft aangegeven zekere verantwoordelijkheden te aanvaarden;
- als gevolg daarvan, de rechtspersoon bij de onder a. genoemde andere betrokkenen de gerechtvaardigde verwachting heeft gewekt dat hij die verantwoordelijkheden zal nakomen.
Voorwaardelijke verplichting: Een voorwaardelijke verplichting is een mogelijke verplichting die voortkomt uit gebeurtenissen tot en met balansdatum, waarvan het bestaan afhankelijk is van het zich in de toekomst al dan niet voordoen van een of meer onzekere gebeurtenissen zonder dat de rechtspersoon daarop doorslaggevende invloed kan uitoefenen.
Een voorbeeld is een toezegging aan een afnemer van een rechtspersoon, tot uitbetaling van een vastgesteld bedrag onder de voorwaarde dat de netto-omzet van de rechtspersoon over een jaar per dat moment met een afgesproken percentage is gestegen.
Niet verwerkte verplichting:
Een niet verwerkte verplichting is een bestaande verplichting die voortkomt uit gebeurtenissen tot en met balansdatum, die echter niet wordt verwerkt, omdat:
- het niet waarschijnlijk is dat de afwikkeling ervan resulteert in een uitstroom van middelen die economische voordelen geven;
- het bedrag van de verplichting niet met voldoende betrouwbaarheid kan worden vastgesteld.
Een voorbeeld is een tegen de rechtspersoon door een derde geleden schade ingediende claim waarvan de toekenning zeer onwaarschijnlijk is, óf waarvan de toekenning waarschijnlijk of zelfs zeker is, maar waarbij de grootte van het te betalen bedrag niet met voldoende betrouwbaarheid kan worden vastgesteld.
Meerjarige financiële verplichtingen:
Een meerjarige financiële verplichting is een bestaande verplichting waartoe de rechtspersoon voor een aantal toekomstige jaren is verbonden, zoals die uit een langlopende overeenkomst voortvloeit, waarvan de tegenprestatie eveneens in die toekomstige jaren zal plaatsvinden. Bijvoorbeeld de verplichtingen ten gevolge van erfpacht, huur, pacht, leasing, bevrachtings- en licentieovereenkomsten.
Belangrijk als u een voorziening of niet in de balans opgenomen verplichting wilt verwerken
- Wanneer een rechtspersoon gezamenlijk met anderen of hoofdelijk aansprakelijk is voor een verplichting, wordt het deel van de verplichting waaraan naar verwachting door de andere partijen zal worden voldaan, behandeld als een NIBOV. De rechtspersoon treft een voorziening voor het deel van de verplichting waarvoor een uitstroom van middelen waarschijnlijk is.
- Zowel overeenkomsten onder opschortende voorwaarde(n) als overeenkomsten onder ontbindende voorwaarde(n) kunnen tot een NIBOV leiden.
- De voorzieningen dienen te worden gewaardeerd tegen hetzij de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen en verliezen af te wikkelen, hetzij de contante waarde van die uitgaven. Indien de voorzieningen tegen contante waarde worden gewaardeerd, dient de disconteringsvoet vóór belastingen waartegen contant wordt gemaakt, de actuele marktrente weer te geven. Hierin dienen de risico’s waarmee bij het schatten van de toekomstige uitgaven reeds rekening is gehouden, niet te worden betrokken.
- Wanneer voor een individueel geval een voorziening wordt bepaald, is de uitkomst met de hoogste waarschijnlijkheid veelal de beste schatting van de omvang van de verplichting. Echter, ook in een dergelijke situatie wordt rekening gehouden met andere mogelijke uitkomsten. Wanneer deze uitkomsten overwegend tot een hoger of lager bedrag leiden dan op grond van de uitkomst met de hoogste waarschijnlijkheid, wordt de voorziening gesteld op een hoger respectievelijk lager bedrag dan de uitkomst met de hoogste waarschijnlijkheid.
Wilt u zeker zijn van uw zaak? Schakel The Audit Generation in!
Mocht u vragen hebben over het verwerken van voorzieningen en/of niet in de balans opgenomen verplichtingen in uw jaarrekening of over andere verslaggevingsonderwerpen, dan helpen wij u graag.
